پیام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران به مناسبت پویش ملی سلامت: اطلاع رسانی تغذیه سالم 1402

دکتر سیّد محمد طباطبایی: یادمان باشد مصرف غذا و خوراکی و رفع گرسنگی یک نیاز حیاتی است، اما مصرف مواد غذایی سالم یک هنر است.

پیروی از الگوی غذایی متنوع، متعادل و متناسب، یکی از مهمترین و اساسی ترین عوامل در حفظ سلامت است که علاوه بر حفظ و ارتقای سلامتی، می تواند موجب کاهش ابتلا به انواع بیماری ها شود.

هر ساله پویش ملی سلامت: اطلاع رسانی تغذیه سالم با هدف ارتقای سطح سواد تغذیه ای جامعه، فرهنگ سازی و اصلاح الگوی تغذیه جامعه و همچنین کاهش عوامل خطر تغذیه ای در سطح کشور برگزار می شود. چهاردهمین سال برگزاری این پویش در نیمه اول بهمن سال 1402 با هدف اطلاع رسانی در خصوص مصرف نمک تصفیه شده ید دار و ارتقای دانش آحاد جامعه در خصوص شیر و لبنیات با دو شعار " انتخاب همه: نمک کم اما تصفیه شده ید دار" برای هفته اول بهمن و " از کودکی تا پیری، لبنیات دوست سلامتی" برای هفته دوم بهمن؛ فرصت طلایی، ارزشمند و مغتنم است تا با حساس سازی آحاد جامعه نسبت به رعایت اصول تغذیه سالم به عنوان شاه کلید دستیابی به سلامتی، بتوانیم با اطلاع‌رسانی صحیح، دانش تغذیه‌ای مردم را ارتقا و فعالیتهای مداخله ای مؤثری را انجام دهیم.

در همین راستا دکتر سیّد محمد طباطبایی؛ معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به لزوم و اهمیت مصرف لبنیات توسط تمامی گروه های سنی اظهار داشت: ﺷﻴــﺮ ﻳﻚ ﻏﺬﺍﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ پروتئین با کیفیت بالا، ﺍﻧﻮﺍﻉ مواد معدنی ﻭ ﻭﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ﻫـﺎ، ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺭﺷــﺪ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ. ﺷﻴﺮ ﻭ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻟﺒﻨﻲ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺗـأﻣﻴﻦ ﻛﻠﺴـﻴﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷند ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻡ ﺍﺳﺘﺨﻮان­ها، ﺩﻧﺪﺍﻥ­ﻫﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

وی افزود: مطالعات نشان می‌دهد که اگر مصرف لبنیات به اندازه کافی باشد خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کاهش می‌یابد و در پیشگیری از اختلالات متابولیک، بیماریهای قلبی و عروقی، فشارخون و پوکی استخوان مفید است و از فراورده های لبنی باید روزانه دو تا سه واحد ( روزانه 220 گرم) مصرف شود.

معاون بهداشت دانشگاه با ذکر این مطلب که در کشور ما، متأسفانه سرانه مصرف شیر طی سالهای گذشته به علل مختلف کاهش یافته و از استانداردهای جهانی بیش از پیش فاصله گرفته است، گفت: طی دهه اخیر مصرف لبنیات در خانوارهای ایرانی روند کاهشی داشته است و به حدود 160 گرم در روز رسیده است که با میزان پیشنهادی در سبد غذایی مطلوب برای جامعه ایرانی؛ مبنی بر مصرف روزانه 250 گرم لبنیات فاصله زیادی دارد.

طبق جدیدترین آمار مرکز آمار ایران در سال 1396 مصرف شیر در افراد 15 سال و بیشتر، در هفته به طور متوسط 3.66 لیوان و در سال 1399، 2.8 لیوان گزارش شده است و در خصوص مصرف ماست نیز  با یک روند کاهشی روبه رو هستیم؛ به طوری که میزان مصرف طی 26 سال گذشته، تقریباً به نصف رسیده است که این کاهش مصرف لبنیات، می تواند هزینه سنگینی بر نظام سلامت وارد آورد.

دکتر طباطبایی ادامه داد: مصرف شیر با کاهش خطر ابتلا به بیماری های غیر واگیر مانند: پوکی استخوان و احتمالاً سرطان روده بزرگ و دیابت نوع 2 همراه است و کاهش مصرف شیر در جامعه می تواند منجر به کوتاهی قد در نسل جدید نیز شود. نگرانی در مورد ارتباط احتمالی بین مصرف زیاد لبنیات و سایر بیماری های غیر واگیر مانند بیماری های قلبی عروقی و سرطان پروستات بیان شده است که نتایج جدید مطالعات مروری سیستماتیک نشان می دهد که هیچ ارتباط معناداری بین چربی اشباع موجود در شیر و لبنیات با سکته های قلبی و مغزی و بیماری های قلبی وجود ندارد. اما باید توجه داشت که به جز کودکان زیر 2 سال، تمامی افراد باید لبنیات کم چرب ( 1.5 درصد و کمتر) مصرف کنند.

معاون بهداشت دانشگاه با بیان سرانه لبنیات در کشور که در حال حاضر روزانه ۱۶۰ گرم ( یک واحد) است، تصریح کرد: در مطالعه ای در سال 1398 با عنوان" امنیت غذایی در ایران و چالش های پیش رو" با بررسی 6 گروه اصلی غذایی از جمله لبنیات نشان داده است لبنیات یک کالای ضروری برای خانوار های شهری بوده و از سال 90 تا سال 96 سهم مصرف مواد غذایی در دهک های درآمدی کاهش و سهم نان افزایش یافته است که رفع این مهم، مدنظر دولت است و ماهانه در زمینه تغذیه ۱۴۰ میلیارد تومان سوبسید در نظر می ‌گیرد تا کمبودهای احتمالی غذایی را جبران کند که بخشی از آن را در حوزه لبنیات و برنامه شیر مدرسه می‌بینیم. در سبد معیشتی نیز مصرف لبنیات گنجانده شده است. وزارت بهداشت، به دنبال افزایشی شدن سرانه مصرف لبنیات در کشور است.

دکتر طباطبایی ضمن اشاره به اجرای برنامه حمایت تغذیه ای از کودکان زیر پنج سال، اظهار داشت: یکی از راهکارهای وزارت بهداشت جهت ایجاد امنیت غذایی در این خصوص، اجرای برنامه حمایت تغذیه ای با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که با پرداخت کالابرگ الکترونیک ماهانه برای دهک های زیر 7 امکان دریافت شیر و ماست و پنیر از 16 قلم غذایی در نظر گرفته شده در سبدهای غذایی کودکان، فراهم شده است.

وی افزود: در حال حاضر 130 هزار کودک زیر پنج سال در سراسر کشور، تحت پوشش برنامه حمایت تغذیه ای قرار دارند و امیدواریم تا با بهبودی شاخص های تن سنجی این کودکان، شاهد ارتقای روزافزون وضعیت سلامت آینده سازان ایران عزیز اسلامی باشیم.

وی ضمن تأکید بر ضرورت حمایت های فرابخشی در راستای دستیابی به امنیت غذایی خاطرنشان کرد: همکاری و مشارکت سازمانها و خیرین می تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت امنیت غذا و تغذیه داشته باشد و امیدوارم با مساعدت های بیش از پیش این عزیزان، بتوانیم برنامه های حمایتی گسترده تری را برای گروه های آسیب پذیر تحت پوشش دانشگاه انجام داده و با اهدای سبدهای تغذیه ای، گوشه ای از دغدغه های معیشتی خانوارهای آسیب پذیر را حل کنیم.