بیماری های غیرواگیر (NCDs) یا همان بیماری های مزمن، سالانه موجب مرگ 42 میلیون نفر در جهان می شوند که از این تعداد، 17 میلیون مرگ زودرس(پیش از 70 سالگی) رخ می دهد.
چهار علت اصلی مرگ بیماری های غیرواگیر در جهان به ترتیب عبارتند از: بیماری های قلبی عروقی با 19 میلیون مرگ در سال- سرطان ها با 10 میلیون نفر مرگ در سال- بیماری های تنفسی با 4 میلیون نفر مرگ در سال و دیابت و بیماری های کلیوی با 3 میلیون نفر مرگ سالیانه. نزدیک به سه چهارم مرگ های ناشی از بیماری های غیرواگیر در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد.
در ایران (در سال 2019 )، بیماری های غیرواگیر 78 درصد از شاخص بار بیماری و 83 درصد از مرگ را به خود اختصاص داده است.
در ایران رتبه 1 تا 7 بار بیماری استاندارد شده سنی ، مربوط به بیماری های غیرواگیر است و بار بیماری های قلبی عروقی، اختلالات روانی، دیابت و بیماری های کلیوی،سوانح و حوادث حمل و نقل از متوسط جهانی بالاتر است. کودکان، بزرگسالان و سالمندان همه در برابر عوامل خطر غیرواگیر آسیب پذیر هستند.
پایه پیشگیری از بیماری های غیرواگیر شناسایی عوامل خطر و کنترل آن ها است. خسارتهای وارده از این بیماریها و هزینههای سرسامآور آنها برای سیستمهای بهداشتی، همـواره محرکی جـدی و قـوی برای طرح و اجرای برنامههای پیشگیری و مراقبت در سطوح مختلف بـودهاست.
در ایـران نیـز بـا تـوجه به حساسیت زیـادی کـه در سیستم بهداشتیدرمـانی بـرای برنامههای پیشگیری وجوددارد؛ از سال 1370 با تشکیل ادارهی کل و سپس دفتر مدیریت مبـارزه با بیماریهـای غیرواگیر در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، برنامه ریزی برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر در اولویت قرار گرفت. برنـامههای کشـوری پیشگیری از تالاسمی، پیشگیری و کنترل دیـابت و فشارخون بالا و ادغـام آن در نظام شبکههـای بهداشتی درمـانی جمهوری اسلامی ایـران (1383)، غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید نوزادان (1384)، برخی از برنامه های موفق و قدیمی اجرا شده در گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های غیرواگیر هستند.
|