برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید
ید ماده ی اصلی در ساختمان هورمون های تیروئید است که تنظیم متابولیسم مواد در بدن را بر عهده دارد. اختلالات ناشی از کمبود ید یکی از مشکلات تغذیه‌ای است که زندگی میلیون‌ها انسان را در کره زمین در معرض خطر قرار داده است. کشور ما از دیرباز از نظر اختلالات ناشی از کمبود ید جزء مناطق پرشیوع به حساب می‌آمده است.
از سال 1346 محققان ایرانی نشان دادند که گواتر بومی به عنوان مهمترین شاخص کمبود ید در مناطق مختلف کشور از شیوع بالایی برخوردار است. بررسی‌های انجام گرفته در سال 1368 نشان داد که در کشور ما حدود 15 میلیون نفر در معرض اختلالات خفیف و یا متوسط ناشی از کمبود ید هستند و 3 میلیون نفر نیز از عوارض شدید آن رنج می‌برند، به همین دلیل در سال 1368 همزمان با تشکیل کمیته کشوری پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید در معاونت بهداشت وزارت بهداشت، برنامه کشوری پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید تدوین شد و با تلاش همه جانبه اعضای کمیته کشوری که عضو وزارتخانه‌ها و ادارت ذیربط بودند، تولید و توزیع نمک یددار و تزریق آمپول ید روغنی در مناطقی که شیوع بالایی داشتند به عنوان استراتژی اصلی مبارزه با اختلالات ناشی از کمبود ید آغاز و ارائه مجوز برای تولید نمک معمولی متوقف گردید. کشور ما در بین کشورهای مدیترانه شرقی اولین کشوری بود که اقدام به بررسی کشوری گواتر و توزیع نمک یددار در سطح جامعه نموده و در دهه گذشته به موفقیت‌های چشمگیری نیز دست یافته است، به طوری که در سال 1375 با احراز دو شاخص عمده یکی مصرف بیش از 90 درصد خانوارها از نمک ید دار و دیگری بالا بودن میانه ید ادرار از 10 میکروگرم در دسی‌لیتر (شاخص کافی بودن دریافت ید) در دانش‌آموزان مدارس، به عنوان کشور عاری از اختلالات ناشی از کمبود ید در منطقه شناخته شده است. کشور ما از دیرباز از نظر اختلالات ناشی از کمبود ید جزو مناطق پرشیوع به حساب می‌آمده است. گواتر، عقب ماندگی‌های جسمی و ذهنی، اختلالات عصبی و روانی، مرده‌زایی، لوچی چشم، کر و لالی از جمله اختلالاتی است که در اثر کمبود ید بروز می‌کند.
شایان ذکر است، طبق آخرین بررسی کشوری پوشش مصرف نمک ید دار در استان تهران به عنوان آسانترین و مقرون به صرفه ترین راهکار پبشگیری از ابتلا به بیماریهای ناشی کمبود ید، در سال 1395؛ 88.9 درصد بوده است. ( شاخص کشوری 94.4 درصد)
اهداف برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید:
هدف کلی:
- تامین امنیت غذایی و بهره مندی عادلانه آحاد مردم از سبد غذایی سالم، مطلوب و کافی
اهداف اختصاصی:
- پوشش حداقل 90 درصدی نمک ید دار در خانوارهای تحت پوشش تا پایان سال 1404
قوانین، مقررات و دستورالعمل های برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید:
| ردیف | عنوان | دانلود/لینک |
| 1 | آئین نامه ها و دستورالعمل ها |  |
درباره ی برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید بیش تر بدانیم:
| ردیف | عنوان | دانلود/لینک |
| ۱ | رسانه های آموزشی برنامه پیشگیری و کنترل اختلالات ناشی از کمبود ید | |